U zoekt een perfecte verkoper van gebruikte auto’s, goedkope Rolex-horloges of
namaak Viagra erectiepillen? Pech, want Dirk Scheringa is niet meer
beschikbaar. Hij is namelijk op de weg terug naar de top.
Iedereen wist stiekem wel dat self made-ondernemer Scheringa de randen
opzocht van wat betamelijk was en er soms overheen ging. Niet netjes, maar
ach, zoveel kwaad deed hij toch niet?
Opkomst en ondergang
De oprichter van DSB bank werd groot door dure consumptieve kredieten te
slijten via agressieve reclames. Hij breidde geleidelijk het dienstenpakket
uit met hypotheken en koopsompolissen. Consumenten waren weerloos tegen de
verlokkingen van het kopen op krediet.
Het jarenlang keihard aan de weg timmeren en op kwetsbare consumenten
inbeuken, maakten Scheringa succesvol en beroemd. Een eigen schaatsploeg,
voetbalclub (AZ) en museum gaven zijn ego een flinke boost.
Zijn gestage groei stond in schril contrast met Scheringa’s ondergang, die in
sneltreinvaart verliep. Een door Pieter Lakeman opgeroepen bankrun zorgde
voor acute liquiditeitsproblemen bij DSB Bank, die in oktober 2009 failliet
ging.
Vechtend voor eerherstel
Inmiddels zet Scheringa alle wapens in om eerherstel te bewerkstelligen. Met
Geert-Jan Knoops, die ondanks zijn beroep als topadvocaat, één en al
integriteit uitstraalt, gaat hij de strijd aan tegen de gevestigde macht.
Het Vaticaan ontbreekt nog, maar De Nederlandsche Bank, de Autoriteit
Financiële Markten en de overheid (Ministerie van Financiën) kunnen wat
Knoops aangaat hun borst natmaken. Zij zouden een complot hebben gevormd om
Scheringa en zijn bank te gronde te brengen.
Ik vermoed dat Scheringa gelijk heeft, maar als er ooit iemand een dergelijk
complot heeft verdiend, is hij het wel. Het DSB-imperium heeft namelijk veel
kwaad berokkend aan duizenden klanten en ging daarbij vaak nog verder dan
zijn branchegenoten.
Niet dat andere marktpartijen – banken, verzekeraars en tussenpersonen –
altijd netjes met hun klanten omgingen. Affaires zoals de woekerpolissen en
leaseproducten bewijzen het tegendeel, net als de moedwillige
overkreditering van klanten.
Baas boven baas
Scheringa ging echter over lijken en had een gouden neus om de meest
dodelijke producten te slijten. Ook aan consumenten die er financieel zwak
voorstonden, maar meestal net niet zwak genoeg om als wanbetaler te
eindigen.
Zoals veel klanten met een Hollands Welvaren polis hebben ervaren, had
Scheringa in de woekerpolisaffaire een interessante niche gecreëerd. Hij
voorzag dure beleggingsverzekeringen van Reaal van een extra kostenlaag.
Baas boven baas.
Het feit dat Scheringa totaal niet paste in het beeld van de ogenschijnlijk
nette bankier in driedelig pak, zal bij toezichthouder DNB ongetwijfeld de
doorslag hebben gegeven. Scheringa moest hangen en aldus geschiedde
Scheringa wint
Ik voorspel u, gedreven door een – misplaatst – eergevoel zal Scheringa
uiteindelijk overwinnen. Zijn belangrijkste wapen is namelijk niet Knoops,
maar een grenzeloos optimisme en doorzettingsvermogen. De Nederlandse Staat
is volstrekt kansloos.
Dit geldt ook voor zijn toekomstige slachtoffers. Scheringa’s ietwat sullige,
wolf-in-schaapskleren uitstraling (de wollen sokken zijn geen toeval) zal
ook in de toekomst een gouden formule blijken en hij zal niet schromen deze
maximaal in te zetten.
Over enkele jaren zal hij weer rotproducten aansmeren aan diezelfde arme
sukkels die hij een decennium eerder berooid had achtergelaten. Mensen
blijven erin trappen.
Veel liefhebbers van voetbal en schaatsen dragen Scheringa nog steeds op
handen en zijn hem dankbaar voor zijn gulheid. Een enkele kunstliefhebber
wellicht ook. De rekening is echter door anderen betaald en dat zal in de
toekomst opnieuw gebeuren.
Lees ook op Z24:
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op
persoonlijke titel.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl